ศุกร์สมุนไพร EP.085

{Recent News}

ศุกร์สมุนไพร EP.085

—-

ชงโค ไม้ประดับเสริมสิริมงคล

.

ชงโคเป็นต้นไม้ประจำมหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา เป็นต้นไม้ที่มีกลีบดอกสีม่วง ชงโคมีถิ่นกำเนิดในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เช่น อินเดีย พม่า ไทย กัมพูชา มาเลเซีย และสิงคโปร์ โดยชงโคยังเป็นต้นไม้มงคลตามความเชื่อของชาวฮินดู โดยเชื่อว่าชงโคเป็นต้นไม้ของสวรรค์ขึ้นอยู่ในเทวโลก อีกทั้งชงโคยังเป็นต้นไม้ของพระลักษมี พระชายาของพระนารายณ์ จึงจัดว่าชงโคนั้นเป็นไม้มงคลที่ควรปลูกเอาไว้เพื่อความเป็นสิริมงคล มีการสันนิษฐานว่า ชงโคเข้ามาในไทยตั้งแต่สมัยอยุธยาเป็นต้นมาจนถึงสมัยรัตนโกสินทร์ เพราะชงโคมีชื่อปรากฏอยู่ในวรรณคดีไทย ในหนังสืออักขราภิธานศรับท์ พ.ศ. 2416 ซึ่งอธิบายเกี่ยวกับชงโคไว้ว่า “ชงโคเป็นชื่อต้นไม้อย่างหนึ่งเหมือนอย่างต้นกาหลง แต่สีมันแดง”

.

ชงโค ชื่อวิทยาศาสตร์และลักษณะทางพันธุศาสตร์

ชงโคมีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Bauhinia Purpurea Linn. อยู่ในวงศ์ Leguminosae เช่นเดียวกับกาหลง ทำให้มีลักษณะทางพฤกษศาสตร์ที่คล้ายกัน และนอกจากชื่อชงโคแล้ว ยังมีชื่อเรียกอื่น ๆ อีก เช่น เสี้ยวหวาน เสี้ยวดอกแดง หรือชงโคในภาษาอังกฤษว่า Orchid Tree

.

สำหรับลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของต้นชงโคนั้นเป็นไม้ยืนต้นขนาดย่อม ความสูงของต้นประมาณ 5-10 เมตร กิ่งอ่อนมีขนปกคลุม ผลัดใบช่วงสั้น ๆ ใบเป็นใบเดี่ยวออกสลับ รูปร่างใบมนเกือบกลม ปลายของใบเว้าลึกมาก คล้ายรูปหัวใจ หรือรูปผีเสื้อ ใบกว้าง 8-16 เซนติเมตร ยาว 10-14 เซนติเมตร ขอบใบเรียบ

.

ดอกชงโคมีกลิ่นหอมอ่อน ๆ โดยดอกจะออกช่อตามปลายกิ่ง แต่ละช่อมีดอกประมาณ 6-10 ดอก แต่ละดอกมีกลีบ 5 กลีบ ดอกมีสีชมพูถึงม่วงอมแดง ลักษณะดอกคล้ายดอกกล้วยไม้ ตรงกลางของดอกจะมีเกสรตัวผู้เป็นเส้นยาว 5 เส้น และมีเกสรตัวเมียอยู่ตรงกลาง 1 เส้น ยาวเด่นกว่าเกสรตัวผู้

.

องค์ประกอบทางเคมี

มีรายงานผลการศึกษาวิจัยองค์ประกอบทางเคมีของสารสกัดจากราก ใบ ลำต้น รวมถึงน้ำมันหอมระเหยจากดอกชงโค ระบุว่าพบสารออกฤทธิ์ที่สำคัญหลายชนิดดังนี้ สารสกัดเอทานอลจากรากพบสาร bauhiniastatins pacharin และ 5,6-dihydroxy-7-methoxyflavone 6-O-bD-xylopyranoside สารสกัดเมทานอลจากส่วนลำต้นพบสาร 2, 3-dihydroxypropyl oleate, 2,3 dihroxypropyl linoleate, 2,3- dihydroxypropyl 16-hyroxy–decanoate และ 6-butyl-3-hydroxyflavanone, 6-(3”-oxobutyl)-taxifolin สารสกัดอะซีโตนจากใบพบสาร bis [3’,4’-dihydroxy-6-methoxy-7,8-furano-5’,6’-mono methylalloxy]-5-C-5-biflavonyl และ (4’-hydroxy-7-methyl 3-C-α-L-rhamnopyranosyl)-5-C-5-(4’-hydroxy-7- methyl-3-C-α-D-glucopyranosyl) bioflavonoid รวมถึง leutin และ β-sitosterol ส่วนน้ำมันหอมระเหยจากดอกพบสารกลุ่ม monoterpenes เช่น a-terpinene, limonene, myrcene, linalool, citronellyl acetate และสารกลุ่ม phenylpropanoid ได้แก่ eugenol อีกด้วย และในสารสกัดไดคลอไรมีเทนจากส่วนรากของชงโค พบสารอีกหลายชนิด เช่น bauhinoxepin, bauhinobenzofurin A, bauhispirorin A, bauhinol E, (-)-strobopinin และ demethoxymatteucinol และ bibe การศึกษาวิจัยทางเภสัชวิทยาของชงโค